محتوای ستاره‌دار
دوشنبه 1399/1/18
-
23:52:59
سال تحصیلی:
98-99
مدرسه:
*گروه‌های آموزشی متوسطه اول
دبیر:
احد
مقصودی سراسكانرود
عنوان:
مواد غذایی ونقش آنهادر بدن پودمان خوراک هفتم
پایه:
هفتم
درس:
کار وفناوری
نوع محتوای آموزشی:
فایل آموزشی
شرح:
مواد مغذي به دو دسته تقسيم مي شوند: درشت مغذّي ها و ريزمغذّي ها.
1- درشت مغذّي ها:
عبارت اند از کربوهيدرات ها (قندها)، پروتئين ها و چربي ها که بدن به مقدار بيشتري از آن ها نياز دارد.
مواد قندي و نشاسته اي (کربوهيدرات ها)
مواد نشاسته اي مانند گندم و برنج بخش بزرگي از انرژي مورد نياز روزان? انسان ها را تأمين مي کنند. قند، شکر، عسل و انواع مرباها، نان، برنج، سيب زميني و ........... از جمل? کربوهيدرات ها به شمار مي آيند.چربي ها
چربي ها نيز منبعي سرشار از انرژي اند، مصرف متعادل چربي ها در برنام? غذايي روزانه ضمن تأمين برخي از ويتامين ها مانند ويتامين هاي K ،E ،D ،A باعث خوش طعمي غذا نيز مي شود. چربي ها و قندها اگر بيش از حد نياز بدن مصرف شوند به صورت ذخير? چربي درآمده، موجب چاقي مي شوند.
منابع چربي اصولاً در غذاهاي حيواني مانند کره، خامه، سرشير، دنبه، و در منابع گياهي مانند روغن هاي ذرت، تخم آفتابگردان، زيتون و… و مقداري نيز در مغزها مانند پسته، بادام، فندق و … وجود دارند.
پروتئين ها
در ساختمانِ بدن هم? موجودات زنده پروتئين هست. پروتئين ماد? اساسي و اوليّ? حيات است و زندگي بدون آن ممکن نيست. پروتئين ها براي رشد و تکامل و ترميم بافت ها لازم اند. انواع گوشت ها، تخم مرغ، پنير و شير از منابعِ غني پروتئين به شمار مي روند، غلات و حبوبات و انواع مغزها هم پروتئين گياهي دارند.
پروتئين هاي حيواني از كيفيت بهتري برخوردارند و با مصرف غذاهاي حيواني، نياز بدن بدان ها تأمين مي شود، اما غذاهاي گياهي هم مي توانند پروتئين مورد نياز بدن را تأمين كنند، مشروط بر اين كه دو نوع پروتئين گياهي با هم مصرف شود. اگر عدس يا لوبيا با نان يا برنج مصرف شود، مخلوط آن مانند عدس پلو، لوبيا پلو، عدسي با نان و يا خوراك لوبيا با نان، پروتئين لازم بدن را تأمين مي كند.
2- ريزمغذّي ها:
عبارت اند از مواد معدني و ويتامين ها که بدن به مقدار کمي به آن ها نياز دارد.
مواد معدني:
در بدن موجودات زنده موادي از قبيل کلسيم، آهن، يد و غيره هست که در رشد و نمو و تنظيم اَعمال حياتي بدن نقشي مهم دارند.ويتامين ها:
بيشتر ويتامين ها در بدن ساخته نمي شوند و در بين انواع مختلف ويتامين ها، ويتامين D از موارد استثنايي است زيرا بدن از طريقِ تابش اشع? خورشيد به پوست، قادر به ساختنِ آن است؛ چون در پوست بدن ) به ويتامين D تبديل مي شود. مقداري از اين ويتامين نيز مستقيماً از منابعِ غذايي وارد بدن مي شود.
نقش عمد? ويتامين ها در فعاليت هاي بدن به شرح زير است:
الف) رشد
ب) توليدمثل
ج) فعاليت هاي طبيعيِ دستگاه گوارش
د) واکنش هاي عصبي و رواني
ه) دخالت در سوخت و ساز پروتئين ها و چربي ها و مواد معدني در بدن ويتامين ها به دو دسته تقسيم مي شوند:
1- ويتامين هاي محلول در چربي مثل K ،E ،D ،A
2- ويتامين هاي محلول در آب مثل ويتامين c و ويتامين هاي گروه B
ويتامين هاي محلول در چربي در بدن ذخيره مي شوند و اگر بيش از حدِّ نياز بدن مصرف شوند باعث ايجاد مسموميت خواهند شد. ويتامين هاي محلول در آب در بدن ذخيره نمي شوند و مازاد آن ها از طريق ادرار از بدن دفع مي شود.آب:
آب ماده اي حياتي و بسيار ضروري است. بين 50 ? تا 75 ? از کل وزن بدن را آب تشکيل مي دهد. انسان هفته ها حتي سال ها بدون مصرف بعضي از ويتامين ها و املاح ضروري مي تواند زنده بماند ولي فقط چند روز مي تواند بدون آب دوام بياورد.
آب درون سلول هاي بدن در ساخت مواد مختلف شرکت مي کند و در هضم غذا و تبديل آن به مواد ساده تر نقشي حياتي دارد. آب در تنظيم درج? حرارت بدن مؤثر است و از طريق تنفس از راه ريه ها، تبخير از راه پوست (تعريق) و به صورت ادرار از کليه ها دفع مي شود. آب براي کار طبيعي کليه ها، دفع مواد زايد و سموم از بدن، برطرف شدن خشکي دهان و زبان و پيشگيري از يبوست ضروري است.
نياز انسان به مايعات برحسب وزن و سن متفاوت است ولي به طور متوسط افراد در طول روز به 7 تا 11 ليوان آب (مايعات) نياز دارند. بخشي از نياز به آب نيز از راه غذاها تأمين مي شود.
|